Có chuyên gia nói cà phê nhiều ưu điểm, nhưng cũng có người nói cà phê nhiều nhược điểm. Lúc thì nói uống cà phê có nhiều cái lợi, khi thì bảo uống cà phê gây hại thế này thế kia. Rốt cuộc thì cà phê lợi và hại như thế nào?
Cà phê là một trong những thứ đồ uống được tiêu thụ nhiều nhất thế giới. Thế nên, cái nhìn về lợi và hại của cà phê rất đa dạng, có khi vênh nhau, mâu thuẫn. Nhìn tổng thể, căn cứ vào thông tin khoa học từ các nghiên cứu đã công bố, có thể đưa ra góc nhìn toàn cảnh, khách quan.
Lợi ích của cà phê
Giúp tỉnh táo tinh thần, cải thiện hiệu suất
Nhờ chất caffeine, cà phê giúp bạn tỉnh táo, tăng khả năng tập trung, phản xạ nhanh hơn, cải thiện trí nhớ ngắn hạn. Điều này rất hữu ích khi làm việc hoặc học tập trong thời gian dài.
Giảm nguy cơ một số bệnh mạn tính
Hàng loạt nghiên cứu quan sát và tổng hợp quy mô lớn (meta-analysis) cho thấy uống cà phê có thể giúp giảm nguy cơ bệnh Parkinson và Alzheimer, giảm nguy cơ đái tháo đường type 2, giảm nguy cơ ung thư gan, xơ gan, đột quỵ, và một số bệnh tim mạch. Cà phê còn tốt cho gan, đặc biệt là ở người uống rượu, người có men gan cao.
Chống oxy hóa
Cà phê chứa hàng trăm hợp chất sinh học, trong đó có nhiều chất chống oxy hóa, giúp chống viêm, ngăn lão hóa tế bào. Với một số người, cà phê là nguồn chất chống oxy hóa chính trong chế độ ăn.
Tác dụng chuyển hóa
Cà phê có thể hỗ trợ giảm cân nhẹ, nhờ thúc đẩy chuyển hóa năng lượng và giảm cảm giác thèm ăn tạm thời. Bên cạnh đó, cà phê có thể giúp vận động viên tăng hiệu suất thể thao.
Tác hại của cà phê
Rối loạn giấc ngủ và lo âu
Chất caffeine có thể gây mất ngủ, lo lắng, tim đập nhanh, đặc biệt nếu uống sau 14 – 15g. Người nhạy cảm với caffeine có thể bị tác dụng phụ nặng hơn như cảm giác run tay, hồi hộp, chóng mặt.
Gây nghiện nhẹ
Dùng cà phê thường xuyên có thể dẫn đến lệ thuộc caffeine, nếu ngừng đột ngột sẽ bị đau đầu, mệt mỏi, cáu gắt.
Tăng huyết áp tạm thời
Với người huyết áp cao, cà phê có thể làm tăng huyết áp ngắn hạn. Tuy nhiên, cà phê không chắc gây tăng huyết áp mạn tính nếu dùng hợp lý.
Ảnh hưởng tiêu hóa
Uống cà phê khi đói có thể gây đau dạ dày, trào ngược axit, vì cà phê kích thích tiết axit dạ dày. Cà phê cũng có thể gây tiêu chảy nhẹ ở một số người.
Ảnh hưởng hấp thụ dưỡng chất
Cà phê có thể cản trở hấp thu sắt, canxi, nên không nên uống ngay sau bữa ăn chính, đặc biệt với người thiếu máu.
Rốt cuộc, cà phê lợi hay hại?
| Kết luận chính | Chi tiết |
|---|---|
| Lợi ích sức khỏe nổi bật nếu uống điều độ | Uống 1 – 3 ly/ngày, đúng thời điểm, có thể giảm nguy cơ nhiều bệnh và hỗ trợ tinh thần. |
| Gây hại nếu lạm dụng hoặc không phù hợp cơ địa | Uống quá nhiều, uống lúc đói, hoặc vào buổi tối có thể gây hại. |
| Phụ thuộc vào cơ địa từng người | Người nhạy cảm với caffeine cần thận trọng hơn. |
| Cà phê không nên uống thay nước hoặc thuốc bổ | Dù tốt, nhưng không nên coi là “siêu thực phẩm”. |
Mẹo sử dụng cà phê
Liều lượng an toàn: 200 – 400mg caffeine/ngày, tức khoảng 1 – 3 ly cà phê lọc hoặc 2 – 4 ly cà phê phin nhỏ. Không uống sau 14g nếu bạn dễ mất ngủ. Không uống lúc đói, dễ gây cồn cào, axit dạ dày tăng. Phụ nữ mang thai nên giới hạn dưới 200mg caffeine/ngày. Chọn cà phê ít đường, ít kem béo để tránh tăng cân, tiểu đường.
