Trong bối cảnh kinh tế khó khăn, cách dùng tiền, chi tiêu sao cho tiết kiệm, hợp lý là rất quan trọng. Tư vấn rõ ràng, thực tế để quản lý tiền dưới đây có thể xem như một “chiến lược tài chính cá nhân” giúp tiết kiệm, nhưng vẫn đảm bảo chất lượng cuộc sống cơ bản.
Tư duy đúng về tiền
Ưu tiên an toàn tài chính trước. Luôn giữ một khoản dự phòng, ít nhất tương đương 3 – 6 tháng chi phí sinh hoạt.
Chi tiêu có mục đích. Mỗi đồng tiền nên gắn với giá trị thực về sức khỏe, học tập, công việc, gia đình.
Chấp nhận giảm bớt tiêu chuẩn tạm thời. Bối cảnh khó khăn là lúc tối giản, không cần mua sắm để “giữ hình ảnh”.
Quy tắc chia tiền thông minh
Công thức 50/30/20
50% thu nhập: Nhu cầu thiết yếu về nhà ở, ăn uống, điện nước, đi lại…
30% thu nhập: Mong muốn, về giải trí, ăn ngoài, mua sắm…
20% thu nhập: Dành để tiết kiệm, đầu tư.
Trong giai đoạn khó khăn, bạn có thể điều chỉnh thành: 60% nhu cầu – 20% mong muốn – 20% tiết kiệm (hoặc 65/15/20).
Tiết kiệm hằng ngày
Ghi chép chi tiêu. Sử dụng những app miễn phí như Money Lover, Sổ Thu Chi, Notion…
Ưu tiên mua hàng thiết yếu trước. Lên danh sách trước khi đi chợ, siêu thị.
Hạn chế mua sắm theo cảm xúc. Nếu muốn mua món gì trên 500 nghìn đồng, nên chờ ít nhất 24 h.
Nấu ăn ở nhà nhiều hơn. Điều này rẻ và tốt cho sức khỏe. Tận dụng đồ đang có. Tránh mua mới quần áo, đồ gia dụng khi chưa cần. Tìm phương án rẻ hơn nhưng tương đương chất lượng, chẳng hạn đi xe buýt, gộp đơn hàng online, săn giảm giá đúng lúc. Đầu tư vào sức khỏe. Ngủ đủ giấc, ăn uống điều độ giúp giảm chi phí y tế dài hạn.
Lập quỹ dự phòng
Lập quỹ dự phòng dành riêng trong tài khoản tiết kiệm, chỉ dùng khi có sự cố. Lập quỹ linh hoạt dành cho quà tặng, đám tiệc, phát sinh, giúp không vỡ kế hoạch. Lập quỹ phát triển bản thân để dùng mua sách, khóa học kỹ năng tăng cơ hội thu nhập.
Tăng thu nhập khi có thể
Tìm việc làm thêm online như viết lách, dịch thuật, bán hàng, gia sư. Bán đồ không dùng đến như quần áo, sách, đồ điện tử cũ. Học kỹ năng mới để nâng lương hoặc chuyển việc.
Bảng quản lý chi tiêu
| Hạng mục | Số tiền dự kiến (VND) | Số tiền thực tế (VND) | Ghi chú |
|---|---|---|---|
| Thu nhập chính | |||
| Thu nhập phụ | |||
| Tổng thu nhập | (Thu nhập chính + phụ) | ||
| Chi phí nhà ở (thuê nhà/trả góp) | |||
| Điện, nước, internet | |||
| Ăn uống (đi chợ/nấu ăn) | |||
| Đi lại (xăng/xe buýt) | |||
| Giải trí (ăn ngoài, xem phim) | |||
| Mua sắm cá nhân | (Quần áo, đồ gia dụng) | ||
| Y tế & bảo hiểm | |||
| Giáo dục / phát triển bản thân | (Sách, khóa học) | ||
| Quà tặng / hiếu hỷ | |||
| Khác | |||
| Tổng chi phí | (Tính tổng tất cả chi phí) | ||
| Tiết kiệm & đầu tư | (Dành ít nhất 10 – 20% thu nhập) | ||
| Số dư cuối tháng | (Tổng thu nhập – Tổng chi phí – Tiết kiệm) |
