Nằm trên quốc lộ 4D ở vùng giáp ranh giữa hai tỉnh Lào Cai và Lai Châu, đèo Ô Quy Hồ dài khoảng 50 km là cung đường đèo dài bậc nhất Việt Nam. Con đèo đã được người Mông, Dao, Giấy… trong vùng truyền thuyết hóa về một câu chuyện tình buồn và ngày nay, nơi đây là địa điểm du lịch ưa thích với các đặc sản ngắm mây, chinh phục cung đường hiểm trở và ngắm nhìn cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ.
Tương truyền, chàng Ô Quy Hồ vốn là con trai Thần Núi. Ngày ngày, chàng lên núi đốn củi, thổi sáo, làm bạn với mây gió, muông thú. Một ngày nọ, bảy người con gái của Ngọc Hoàng ngẫu hứng xuống trần gian dạo chơi và tắm ở thác nước gần nơi chàng Ô Quy Hồ sinh sống. Nàng tiên út vô tình nghe thấy tiếng sáo của Ô Quy Hồ cất lên và đem lòng yêu mến chàng tiều phu. Từ đó Ô Quy Hồ và nàng tiên nữ thường xuyên hẹn hò, tình tự bên dòng thác.
Băng tuyết trên đèo Ô Quy Hồ. Ảnh: Nguyễn Cường
Khi biết chuyện, Ngọc Hoàng cấm Nàng tiên út xuống trần gian và làm phép biến chàng Ô Quy Hồ thành một con rùa đen. Còn nàng tiên út vì thương nhớ người yêu lâm bệnh qua đời. Nàng hóa thành chim phượng hoàng, chiều chiều bay qua đỉnh đèo mà cất tiếng gọi da diết: Ô Quy Hồ! Ô Quy Hồ!. Cảm động trước mối tình đẹp dở dang của đôi lứa, người dân đã đặt tên cho con đèo mà chàng Ô Quy Hồ từng sống là đèo Ô Quy Hồ và dòng thác mà chàng từng hò hẹn với tình nhân là thác Tình Yêu.
Một khu homestay ẩn hiện trong mây trên đèo Ô Quy Hồ. Ảnh: Trần Hiếu/ Báo ảnh Việt Nam
Ngoài truyền thuyết này, cũng có nhiều người gọi nơi đây là là đèo Mây bởi quanh năm nơi đây luôn có mây bao phủ, nhất là những buổi chiều, đứng trên đỉnh đèo, nơi giáp ranh giữa 2 tỉnh Lào Cai và Lai Châu, sẽ thấy mây trắng kéo đến phủ đầy ngọn núi rồi trườn xuống thung lũng. Du khách có cảm giác vô cùng thích thú khi đứng bồng bềnh trên mây ngàn. Vào những ngày thời tiết đẹp, từ đỉnh đèo du khách có thể ngắm toàn cảnh con đường ô tô vượt đèo chạy quanh núi rừng trùng điệp, ngước lên du khách có thể chiêm ngưỡng toàn cảnh hùng vỹ của đỉnh núi Phan Xi Păng. Từ đỉnh đèo nhìn về hướng tỉnh Lai Châu là chập chùng núi non và các thung lũng cùng con đường như sợi chỉ uốn lượn quanh các sườn núi.
Cầu kính trên đèo Ô Quy Hồ. Ảnh: Thông Thiện/ Báo ảnh Việt Nam
Thời tiết cũng là một nét riêng đặc trưng ở đèo Ô Quy Hồ. Vào mùa Hè khi bên kia đèo khu vực huyện Sa Pa, tỉnh Lào Cai, không khí mát mẻ, chiều và đêm lạnh, chìm dưới sương mờ thì bên này đèo, huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu, lại nắng chói chang. Khi mùa Đông đến, bên huyện Tam Đường ấm áp và có chút nắng thì bên Sa Pa lại lạnh giá, bang tuyết, sương mù phủ kín lối đi. Đi từ bên này qua bên kia dù vào mùa nào trong năm cũng khiến du khách ngỡ ngàng với sự khác biệt của khí hậu.
Hoàng hôn trên đèo Ô Quy Hồ. Ảnh: Hoàng Hà/Báo ảnh Việt Nam
Với những du khách ưa khám phá, Ô Quy Hồ là khát khao chinh phục vì đó là con đèo quanh co và hiểm trở nhất ở rừng núi Tây Bắc với những khúc cua hình tay áo đầy mạo hiểm. Khi dừng chân trên đỉnh đèo Ô Quy Hồ, hướng tầm mắt về phía chân trời, du khách mới thấy được sự bất tận bao la của đất trời Tây Bắc. Mỗi lần là một sự trải nghiệm rất khác biệt và mang đến những cảm giác khác nhau. Vào những đêm trăng tròn, trời quang đãng, ánh sáng chiếu xuống vách đá dựng đứng hay len qua những tán lá bên đường rất đẹp và huyền ảo.
Đèo Ô Quy Hồ là món quà vô giá mà thiên nhiên ban tặng cho vùng đất Tây Bắc. Với truyền thuyết buồn và đẹp công với cảnh quan mây luôn bốn mùa, đèo Ô Quy Hồ luôn thôi thúc du khách đến khám phá, trải nghiệm.
