Mùa Xuân năm 2011, hai lần Thiếu úy Công (Công an huyện Đồng Văn) dùng xe Honda đưa chúng tôi lên đỉnh đèo Mã Pí Lèng để chiêm ngưỡng “đệ nhất hùng quan” nơi ải Bắc nhưng chưa đủ duyên, cả hai lần, con đèo này đều mịt mù. Công bảo, đã đi nhiều nơi vùng Tây bắc, những chưa thấy nơi nào mây mù dày đặc như trên đỉnh Mã Pí Lèng, mù đến nỗi, người ta có thể dùng tay cắt ra từng khối như người Mông cắt mèn mén ở chợ Đồng Văn.
Lần khác, vào năm 2014, 2015 gì đó, chúng tôi lại theo chân “vua nước” Thào Mí Giàng lên đỉnh Mã Pí Lèng vào mùa Xuân để tìm mó nước. “Vua nước” là danh hiệu cộng đồng người Mông ở Đồng Văn đặt cho ông Thào Mí Giàng vì ông có biệt tài tìm được những mó nước quanh đèo Mã Pí Lèng phục vụ sinh hoạt cho người dân. Đứng trên đỉnh đèo gió rít và mây mù dày đặc, “vua nước” Thào Mí Giàng bảo rằng, bí quyết gì đâu, cứ lên đỉnh Mã Pí Lèng quan sát mây bay, thấy mây mù tụ vào một thung lũng nào đó, thì chắc chắn mù bám vào đá, đọng nước. Chỉ việc chỉ dân bản đến vét trong hốc đá tai mèo. Câu chuyện chân thực của “vua nước” Thào Mí Giàng được đạo diễn Mạc Văn Chung dựng thành bộ phim tài liệu “Bài ca trên đỉnh Tà Lùng” giành được nhiều giải thưởng tại các liên hoan phim trong nước và quốc tế.
Đèo Mã Pí Lèng (tiếng Mông nghĩa là “sống mũi con ngựa”) được mệnh danh là “vua của các con đèo” ở vùng núi Tây Bắc, với cung đường đèo hiểm trở dài khoảng 20km, độ cao vùng đỉnh đèo khoảng 1.200 – 1.400 m, thuộc xã Pả Vi và Pải Lủng, huyện Mèo Vạc và xã Tả Lủng huyện Đồng Văn. Từ trên đỉnh Mã Pì Lèng, du khách có thể ngắm nhìn toàn cảnh Cao nguyên đá Đồng Văn. Khung cảnh núi non hùng vĩ với một bên là vách núi dựng đứng, một bên là vực sâu sông Nho Quế nước xanh màu ngọc bích.
_____________
Lần khác, vào năm 2017, khi chúng tôi làm chuyên gia cho một tổ chức quốc tế thực hiện dự án “Nâng cao cảm nhận Cuộc sống cho trẻ em Mông bằng máy ảnh”. Chúng tôi chọn 30 chục em học sinh ở xã Pa Vỉ, phát cho các em một chiếc máy ảnh tự động và yêu cầu các em chụp xung quanh cuộc sống của mình. Thật bất ngờ, em bé Thào Mý Sùng đã mang về cho chúng tôi một bức ảnh mây bay trên đèo Mã Pí Lèng. Khi hỏi, sao em lại chụp bức ảnh này, thì Sùng bảo, quê em đẹp, em đã nhiều lần thấy mây bay trên đỉnh Mã Pí Lèng nhưng không có máy ảnh để chụp. Lần này em lên đỉnh đèo từ sáng sớm và chụp được bức ảnh này.
Và lần này, đủ duyên, chúng tôi tức tốc di chuyển 40km từ bản Lô Lô Chải từ lúc gà mới gáy canh năm, lên đỉnh đèo Mã Pí Lèng thì bắt gặp một khung cảnh ảo diệu nơi chốn hùng quan. Mây luồn từ khe Tu Sản trườn dọc sông Nho Quế chạy về phía huyện Mèo Vạc như dải lụa trắng vắt ngang con đèo. Khi làn mây mỏng dần, mặt trời mọc, từng tia nắng xuyên mây hình dẻ quạt tỏa ngang con đèo tạo nên một phong cảnh vô cùng hùng vĩ.
Được ngắm khung cảnh ảo diệu này một lần, cũng bỏ công 14 năm rong ruổi trên Cao nguyên đá.
Nguồn: Báo ảnh Việt Nam
